کتاب “تلاش برای نجات اقتصاد اتحاد شوروی” روایتی تاریخی از چگونگی و علل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است. کریس میلر در این کتاب نشان میدهد که چرا انجام اصلاحات اقتصادی در شوروی ممکن نشد. چرا چین در انجام اصلاحات موفق گردید و شوروی شکست خورد ؛ چرا دنگ شیائو پینگ در تحقق اهداف خود کامیاب شد , اما گورباچف ناکام ماند. چرا کنترل قیمت ها در اتحاد شوروی در دوران گورباچف ادامه یافت , ولی به بن بست رسید و به سقوط اتحاد شوروی انجامید ؛ اما دولت چین با پرهیز از شوک درمانی و حرکت تدریجی به سوی اقتصاد بازار توانست از بروز بحران اقتصادی و سیاسی جلوگیری کند. شکست تلاش های گورباچف , سقوط و تجزیه اتحاد شوروی و بروز رکود تورمی وحشتناک و طولانی در روسیه و دیگر جمهوری های سابق شوروی را در پی داشت. در این کتاب در کنار بررسی فضای سیاسی شوروی در دهه 1980 , مسئله کاهش بهره وری در صنایع دولتی و بحران کسر بودجه در فصول جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است که با توجه به مشکلات کنونی اقتصاد ایران , نکات ارزشمندی را برای پژوهشگران و تصمیم سازان کشور ارائه میدهد.
فهرست مطالب
پیشگفتار مترجمان
شخصیت‌های مهم
رویدادهای مهم
نکته‌ای در باب آمارهای مورد استفاده
مقدمه
فصل اول: محور آسیایی
ریشه‌های اصلاحات اقتصادی شوروی
اروپای شرقی به مثابه آزمایشگاهی برای اصلاحات
غرب به‌عنوان الگو
سقوط غرب؟
چرخش شوروی به شرق
محور آسیایی گورباچف
فصل دوم: برخاستن یا جهش به جلو؟
ارزیابی شوروی از چین پس از مائو
سیاست چین بعد از مرگ مائو
موسسه خاور دور و تفسیرهای ارتدوکس از اصلاحات چین
تحلیل شوروی از دوران دنگ شیائوپینگ
4 تلاش برای نجات اقتصاد اتحاد شوروی
گرایش برژنف به برقراری ارتباط با چین
زمان یادگیری از چین؟
پژوه شهای دانشگاهی و سیاست گذاران شوروی
فصل سوم: قمار گورباچف
گروه های ذی نفوذ و پرسترویکا
فضای سیاسی شوروی به هنگام آغاز پرسترویکا
پرسترویکا و شتاب گیری آن
هزینه پرسترویکا : کسر بودجه
مباحثات مربوط به افزایش قیمت
اصلاحات به سبک چینی بدون انضباط مالی به سبک چینی
فصل چهارم: اصلاح ساختار صنایع شوروی به سبک سیچوان
اصلاحات گورباچف برای بنگاه های دولتی
حلقه زنگ زده شوروی
تجربه اصلاح ساختار بنگاه های دولتی
تحلیل شوروی از اصلاحات صنعتی در چین
قانون فعالیت های فردی نیروی کار سال 1986
قانون بنگاه های دولتی
توافق، سرمایه گذاری و بودجه
قانون تعاونی ها و احیای بخش خصوصی
فصل پنجم: شنزن شوروی
نسخه برداری از مناطق ویژه اقتصادی چین
تحلیل کارشناسان شوروی در مورد مدل چین برای جذب سرمایه خارجی
آیا مناطق ویژه اقتصادی می توانست بر مقاومت بوروکراسی غلبه کند؟
آیا مناطق ویژه اقتصادی می توانست در اتحادجماهیر شوروی موفق باشد؟
مناطق ویژه اقتصادی در اندیشه های اقتصادی شوروی
طرح ولادی وستوک : شنزن شوروی؟
سرنوشت مناطق ویژه اقتصادی شوروی
فصل ششم: یارانه ها و مزارع اشتراکی
بازسازی کشاورزی شوروی
برنامه «پیوند » در کشاورزی شوروی
تحلیل کارشناسان شوروی از اصلاحات کشاورزی در چین
برنامه گورباچف برای اصلاحات بخش کشاورزی
جنگ با لابی قدرتمند کشاورزی
آغاز اجرای برنامه اجاره اراضی کشاورزی
کشاورزی شوروی از نظرگاه چین
فصل هفتم: بحران کسر بودجه، گزینه تینآنمن و فروپاشی اتحاد شوروی
ریشه‌های بحران بودجه
عوامل سیاسی کاهش بودجه
تورم: علل سیاسی، پیامدهای سیاسی
درس هایی از سیاست تنظیم بودجه چین
تاثیر سرکوب میدان تینآنمن در سیاست شوروی
کودتا و سرنگونی
جمع بندی
مسیری که پیموده نشد
فهم کودتای آ گوست 1991
آیا اتحادجماهیرشوروی میتوانست اصلاح شود؟
یادداشت ها
منابع
